مقاله رشته حقوق با عنوان تهاتر

 
مقدمه
پنجمین سبب ازاسباب سقوط تعهد تهاتر است. تهاتر در لغت عرب از الهتر گرفته شده و درکشورهای عربی از«المقاصه » همان نتایجی رامی گیرند که از تهاتر ناشی می شود. به همین دلیل باید مقاصه را معادلی برای کلمه تهاتر ب حساب آورد. هر دو لغت تهاتر و تقاص در وفقه سابقه دارد و از الفاظ عربی هستند.کلمه الهتر در زبان عرب به معانی مصیبت، بلا و نیز لغزش و خطای در کلام به کار می رود و هر گاه لغزش از دو طرف نسبت به یکدیگر صورت بگیرد عنوان «تهاتر الرجلان» را پیدا می کند و هرگاه دلایل و امارات یا بینه های هر دو طرف ساقط شود«تهاترت البینات» گفته می شود  که همین معنی موافق بحث منظور است. 
 
تهاتر در زبان فارسی به معنای دعوی باطل کردن بریکدیگر، ادعای باطل کردن دو نفر بر یکدیگر و معاملات پایاپای کشورها  به کار می رود. تهاتر در اصطلاح را برخی به «تهاتر عبارت است از تساقط دو دین یا مجموع دیونی که دو شخص در برابر یکدیگر به عهده دارند تا میزان کمترین آن دو.»  تعریف کرده اند و برخی دیگر آن را«تهاتر تساقط دو طلب است از دو طلبکار. این تساقط در واقع دو ایفا دین به طور متقابل است که ممکن است رأساً یا به دستور قانون (یا قهراً) باشد.»  تعریف کرده اند. و ماده 294 قانون مدنی تهاتر را به : «وقتی دو نفر در مقابل یکدیگر مدیون باشند بین دیون آن ها به یکدیگر به طریقی که در موارد ذیل مقرر است تهاتر حاصل می شود.» تعریف نموده است.
 
 
 
کلمات کلیدی:

تهاتر

انواع تهاتر

تهاتر در فقه

قانون مدنی ایران

اسباب سقوط تعهد

فرق دعوای متقابل با تهاتر

 

 

 تعریف تهاتر قانون مدنی ایران

قانون مدنی ایران تهاتر  را به عنوان یکی از راههای سقوط تعهدات به شمار آورده و در ماده 294 چنین مقرر داشته است:« وقتی دو نفر در مقابل یکدیگر مدیون باشند بین دیون آنها به یکدیگر به طریقی که در مواد ذیل مقرر است تهاتر حاصل می شود».در قانون مدنی ایران تعریفی از تهاتر به عمل نیامده و صرفاً به بیان شرایط و احکام مربوط به آن اکتفا شده است. باملاحظه آثار و خصایص آن، می توان تهاتر را چنین تعریف کرد: تهاتر عبارت است از تساقط دو دین یا دو مجموع دیونی که دو شخص در برابر یکدیگر به عهده دارند، تا میزان کمترین آن دو.
 
 
 
 
 
فهرست مطالب
 
تهاتر 1
بخش نخست – کلیات 2

بخش دوم – تهاتر قهری 4

 

شرایط موجد تهاتر 6

1- متقابل بودن 6
2ـ متماثل بودن 7
3ـ هم جنس بودن 8
4- هم زمانی تأدیه 8
5- وحدت مکان 9
تهاتر قراردادی 10
6- آزاد بودن 11
7- تساوی قدرت 12
8- ثابت بودن 13
تهاتر قضائی 14
9- متقابل بودن 15

گفتار نخست: شرایط تهاتر قهری 16

الف) شرایط هشت گانه 16
ب- تحدید شرایط و مطالعه تطبیقی 26

گفتار دوم: آثار تهاتر قهری 29

 

بخش سوم: تهاتر قراردادی 30

ب- موارد تهاتر قراردادی 30
 

بخش چهارم: تهاتر ایقاعی 32

بخش پنجم: تهاتر قضایی 33

 
مقایسۀ دعوای متقابل با تهاتر 37
بند دوم- از حیث فایده: 39
بند پنجم- از حیث آیین دادرسی و مسائل شکلی: 40
مبحث دوم- مقایسۀ دعوای متقابل با تهاتر قضایی 42
گفتار اول- حقوق ایران 43
بند اول- از حیث مفهوم 43
بند دوم- از حیث موارد اجرا (قلمرو) 47
بند سوم- از حیث شکل طرح دعوا 50
بند دوم- از حیث شرایط شکلی 55
بند سوم- از حیث قلمرو 57

1- دعاوی متقابل غیر مسجّل و غیر معیّن مستقل 58

2- طلبهای غیر متقابل:                      (Non- mutual  claims ) 60
محدودیتها و استثناهای قراردادی: contractual  exclusions 60
3- ادعاها و طلبهای غیرپولی: Non – monetary  claims 61

فائق آمدن بر ادعای متقابل  over – Topping  cross – claims 62

6- ادعای متقابل نسبت به اقدامات گذشته:  post – action  cross – claims 63

ب)- ادعاهای متقابلی که فقط در قالب تهاتر قضایی قابل طرح بوده و نه دعوای متقابل 63

1-هزینه ها: costs 66
2-تضمین هزینه ها: security for costs 67
3- توقیف یا فیصله دعوا Stay or disposal of action 68
چگونگی اعمال تهاتر در فقه 68
نتیجه گیری 75